Мисијата „Марс 2020“, лансирана кон крајот на јули од Флорида, го вклучува најголемото возило некогаш испратено таму.

Создаден е во лабораторијата за авиони на НАСА, тежок е еден тон и има роботска рака долга два метра. Тој е опремен со 19 камери и два микрофона за снимање на Марсовската звучна сцена.

Доколку пристигне недопрен, „Упорност“ ќе биде петтиот ровер што успешно ќе го заврши патувањето од Земјата до Марс.

Сите се американски. Првиот бил Pathfinder во 1997 година, а последниот, Curiosity, сè уште е активен.

Минатата недела кинеското вселенско летало Тијанвен-1 пристигна во орбитата на Марс и се надева дека во мај ќе го спушти својот ровер на планетата.

Perseverance може да ги спушти своите шест тркала на закажаното место за слетување на Марс во четврток околу 21:55 часот по средноевропско време, што научникот од НАСА Кен Фарли го опиша како „спектакуларно“.

Кратерот Језеро, именуван по село во Босна и Херцеговина, е слив широк 45 километри, сместен на северната хемисфера на Марс. Се смета за место за слетување за претходните мисии, но досега се проценувало дека ќе биде премногу тешко да се слета на него.

Ќе има помалку луѓе во просторијата за контрола на мисијата од вообичаеното поради пандемијата на коронавирус.

„Претпоставувајќи дека безбедно ќе слета, не мислам дека ковид-19 ќе спречи да скокаме и да ги стискаме тупаниците“, рече Мет Валас, заменик-шеф на мисијата.

Првите фотографии од површината на Марс, но со мала резолуција, ќе бидат достапни наскоро. Видеото, вклучително и влегувањето во атмосферата, се очекува подоцна.

Научниците веруваат дека пред 3,5 милијарди години низ кратерот минувала река која се влевала во езерото и формирала талог во делтата во форма на вентилатор.

„Во тоа време, Марс беше сличен на Земјата на неколку важни начини“, рече Фарли.

„Имаше густа атмосфера, имаше езера и реки на површината, подрачја за живеење, простори каде организмите, како што ги знаеме на Земјата, денес може да напредуваат.

Марс е единствената позната област со вакви услови надвор од нашата планета.

Марс 2020 е првата мисија чија основна цел е доказ дека некогаш таму постоел животот.

Persevarence (Упорност) ќе собере и складира до 30 примероци од карпи и почва за неколку години што ќе се вратат на Земјата и ќе бидат анализирани.

Неговата максимална брзина е 152 метри на час, што е слаба според стандардите на земјата, но е побрза од сите претходни. Прво ќе ја премине делтата, некогашниот брег на езерото и, конечно, по рабовите на кратерот.

„Ровер“ може да ги врати примероците на Земјата во планираната заедничка мисија на НАСА и Европската вселенска агенција во 2030-тите.

„Научниците кои ќе ги анализираат тие примероци сега се во основно училиште, а можеби дури и не се родени“, рече Фарли.

Како би изгледале овие долгоочекувани знаци на живот?

„Не треба да очекуваме фосилни заби, фосилни коски или фосилни лисја“, рече научникот.

Тоа е лов на органски молекули и други знаци на претходниот микробиолошки живот, што би било „неверојатно“ откритие.

Првите месеци од мисијата нема да бидат посветени на главната цел. Планирани се некои паралелни експерименти. НАСА, на пример, особено сака да лета на друга планета за прв пат. Хеликоптерот Ingenuity би требало да се искачи во атмосфера која денес има само еден процент од густината на атмосферата на Земјата.

Втората цел е да се отвори патот за идните човечки мисии преку развој на систем што ќе генерира кислород од јаглерод диоксидот што ја сочинува атмосферата на Марс.

Вселенската агенција ќе го постави инструментот „ Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment “ (MOXIE), кој со електролиза ќе произведува околу 10 грама кислород на час.

НАСА троши околу 2,4 милијарди долари на мисијата Марс 2020. Слетувањето и управувањето со роверот чини околу 300 милиони долари.

А еве кој е веќе таму во орбитата, салам алејкум!

Сондата се вика Амал или Надеж на арапски